ten nieswoiste zapalenie jelit lub IBD u psów Składa się z przewlekłego procesu zapalnego, który może wpływać na różne odcinki jelita psa i występuje w wyniku nagromadzenia komórek zapalnych w błonie śluzowej jelit (limfocyty, komórki plazmatyczne, eozynofile i makrofagi). Z tego powodu mogą wystąpić różne typy IBD, w zależności od rodzaju przewagi komórkowej. We wszystkich typach wspólnym objawem klinicznym jest: przewlekła biegunka. Ostateczną diagnozę uzyskuje się za pomocą histopatologii, a leczenie powinno obejmować terapię dietetyczną i farmakologiczną. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, czytaj dalej ten artykuł AnimalWised, aby dowiedzieć się o patologii przewodu pokarmowego, która może mieć wpływ na nasze psy, jej objawy, diagnozę i leczenie. Co to jest nieswoiste zapalenie jelit u psów? Choroba zapalna jelit psów lub IBD (Nieswoiste zapalenie jelit), składa się z przewlekła enteropatia charakteryzuje się zapaleniem jelit lub zapaleniem jelita przez naciekanie komórek zapalnych (limfocytów, komórek plazmatycznych, eozynofili, makrofagów lub ich kombinacji) w błonie śluzowej psiego jelita. Przyczyny nieswoistego zapalenia jelit u psów Pochodzenie jest niepewne, ale istnienie zaostrzona odpowiedź na serię antygenów, tak jak oni: Bakterie mikroflory jelitowej. Alergeny pokarmowe z diety. Składniki samego układu pokarmowego w kontakcie z błoną śluzową jelita. Ta przesadna odpowiedź lokalnego układu odpornościowego jelita psa może być spowodowana przez: upośledzona przepuszczalność jelit, co prowadzi do zwiększenia ekspozycji istniejących antygenów. Ze swojej strony powstały naciek zapalny powoduje uszkodzenie błony śluzowej, które powoduje większą absorpcję antygenów i substancji prozapalnych, które chronią proces. Mikrobiota jelitowa może ulegać zmianom ze względu na zmiany wchłaniania i perystaltyki jelit spowodowane chorobą. Rodzaje nieswoistego zapalenia jelit u psów W zależności od tego, który typ komórek dominuje w zapalnym nacieku blaszki właściwej błony śluzowej jelita, wyróżnia się następujące rodzaje zapalenia jelit: Limfoplazmatyczne zapalenie jelit: naciekają w blaszce właściwej jelit limfocytów i komórek plazmatycznych. Ten typ IBD jest najczęściej diagnozowany u psów. Rasy basenji, owczarek niemiecki i shar pei są bardziej predysponowane. Eozynofilowe zapalenie jelit: Naciek eozynofili w błonie śluzowej jelita. Częściej występuje w Rottweilerze. Ziarniniakowe zapalenie jelit: naciek ziarniniakowych formacji komórek nabłonka. Dominującym typem komórek są makrofagi. Czasami może to dotyczyć okrężnicy, rozróżniając cztery rodzaje zapalenia jelita grubego: Limfoplazmatyczne zapalenie jelita grubego: naciek limfocytów i komórek plazmatycznych w błonie śluzowej okrężnicy. Eozynofilowe zapalenie jelita grubego: Naciek eozynofilów w błonie śluzowej okrężnicy. Ziarniniakowe zapalenie jelita grubego: naciek ziarniniakowych formacji komórek nabłonkowych w okrężnicy. Wrzodziejące-histiocytarne zapalenie jelita grubego: Szczególnie częsty u bokserów, charakteryzuje się zmniejszeniem kalibru światła jelita grubego, z bardzo pogrubioną, nieregularną, erozją, zastoinową błoną śluzową oraz obszarami aktywnego krwawienia. ten limfagiektazja jelitowa, charakteryzujący się obrzękiem i rozszerzeniem naczyń limfatycznych, może wejść do kompleksu IBD, ponieważ wiele z tych procesów jest często związanych z tą patologią. Psy z nieswoistym zapaleniem jelit mają wspólne objawy: przewlekła biegunka, w przeciwieństwie do kotów z IBD, które częściej wykazują wymioty i utratę wagi. Oprócz przewlekłej biegunki, psy z nieswoistym zapaleniem jelit lub zapaleniem okrężnicy mogą wykazywać: Odchudzanie. Zmiany apetytu. Zaburzenia wchłaniania składników odżywczych. Niedożywienie. Żółciowe wymioty Masywne stolce w zapaleniu jelit. Krwawe lub śluzowe stolce w zapaleniu jelita grubego. Dudnienie w jelitach. Bębnica Ból brzucha. Niedokrwistość. Wodobrzusze lub obrzęki obwodowe, jeśli rozwinęła się enteropatia z utratą białka. Diagnostyka nieswoistego zapalenia jelit u psów Pierwszą rzeczą w diagnostyce IBD jest wykluczenie innych diagnoz różnicowych, które mogą powodować podobne objawy przed wykonaniem testu. biopsja jelita za badanie patologiczne, które jest ostateczną diagnozą tej choroby. W tym celu oprócz dobrego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego należy je wykonać następujące testy: Analiza krwi i biochemia. Skan kości. Ultradźwięk Analiza stolca. Kultura stolca. Jeśli te choroby są wykluczone, diagnozę należy zweryfikować, wykonując biopsje. Biopsje te polegają na pobraniu fragmentu psiego jelita do dalszych badań. Biopsje należy uzyskać do endoskopia lub laparotomia (chirurgia eksploracyjna). W zależności od dominującego typu lub typów komórek w histopatologii, zostanie zdiagnozowany rodzaj choroby zapalnej jelit, na którą cierpi pies. Leczenie IBD psów Leczenie IBD nigdy nie jest lecznicze, ale można to zrobić objawy kontrolne zwierzęcia, mimo że stan zapalny utrzymuje się. Leczenie będzie zależeć od ciężkości nieswoistego zapalenia jelit i obecności hipokobalamimii (niski poziom witaminy B12), w ten sposób można podzielić na cztery wskaźniki aktywności klinicznej z leczeniem specyficznym dla danego kryterium: Leczenie IBD psów z niskim wskaźnikiem aktywności klinicznej Histopatologia nie wykazuje nieprawidłowości, więc IBD jest wątpliwe. Również stężenie albuminy jest normalne. W takich przypadkach leczenie empiryczne powinno obejmować: Fenbendazol (50 mg / kg przez 5 dni): do ewentualnej kontroli Giardia i inne pasożyty wewnętrzne. Dieta hipoalergiczna z hydrolizowanym lub nowym białkiem: jeśli objawy ustępują, oznacza to, że jest to enteropatia reagująca na dietę lub nadwrażliwość pokarmową, a nie IBD. Antybiotyki: jak tylozyna lub metronidazol. Jeśli jest dobra odpowiedź, jest to enteropatia, która reaguje na antybiotyki. Leczenie IBD psów z łagodnym do umiarkowanego wskaźnikiem aktywności klinicznej Istnieją zmiany wskazujące na IBD w histopatologii, ale stężenie albuminy jest większe niż 2 g/l. Leczeniem w tym przypadku będzie: Fenbendazol (50 mg / kg przez 5 dni): do ewentualnej kontroli Giardia i inne pasożyty wewnętrzne. Dieta hipoalergiczna z hydrolizowanym lub nowym białkiem: przez co najmniej dwa tygodnie. Antybiotyki: jak tylozyna lub metronidazol przez dwa tygodnie. Jeśli pojawi się dobra odpowiedź, na miesiąc. Glikokortykosteroidy w dawkach immunosupresyjnych: prednizon (2 mg/kg/24 h) przez 2-4 tyg. do poprawy objawów, następnie stopniowo zmniejszaj dawkę do minimalnego skutecznego poziomu. Jeśli odpowiedź nie jest prawidłowa, powinny być dodaj inne leki immunosupresyjne, tak jak oni: Azatiopryna (2 mg/kg/24 h przez 5 dni, a następnie 2 mg/kg co 2 dni). Cyklosporyna (5 mg/kg/24 h). Leczenie IBD psów z umiarkowanym i ciężkim wskaźnikiem aktywności klinicznej Zmiany histologiczne są dość zaawansowane, a stężenie albumin wynosi poniżej 2 g/l. Leczenie ciężkiego IBD jest następujące: Fenbendazol (50 mg / kg przez 5 dni): do ewentualnej kontroli Giardia i inne pasożyty wewnętrzne. Dieta hipoalergiczna z hydrolizowanym białkiem. Antybiotyki: jak tylozyna lub metronidazol przez dwa tygodnie. Jeśli pojawi się dobra odpowiedź, na miesiąc. Glikokortykosteroidy w dawkach immunosupresyjnych: jeśli nie są skuteczne, inne leki immunosupresyjne (azatiopryna (2 mg/kg/24 h przez 5 dni, a następnie 2 mg/kg co 2 dni) lub cyklosporyna (5 mg/kg/24 h) lub niskie wchłanianie jelitowe podejrzewa się, że można wypróbować wstrzykiwane kortykosteroidy. Leki przeciwzakrzepowe: Jeśli rozwinęła się enteropatia z utratą białka, należy rozważyć dodanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak aspiryna lub klopidrogel, ponieważ te psy mają większe ryzyko rozwoju choroby zakrzepowo-zatorowej z powodu utraty antytrombiny w jelicie. Koblamin: podawać kobalaminę (witaminę B12) raz w tygodniu przez miesiąc, a następnie raz w miesiącu przez 3 miesiące. Następnie powtórz pomiar, aby sprawdzić, czy konieczne jest kontynuowanie suplementacji, czy nie. U psów z histiocytarnym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego stosowanie enrofloksacyny przez długi czas jest wskazanym leczeniem, ponieważ choroba ta jest związana ze szczepami Escherichia coli które atakują głębokie warstwy jelita grubego. Ten artykuł ma jedynie charakter informacyjny, w nie mamy uprawnień do przepisywania leczenia weterynaryjnego ani postawienia jakiejkolwiek diagnozy. Zachęcamy do zpamiętaj o profilaktyce (profilaktyczne stosowanie preparatów przeciwpasożytniczych), diagnostyce (badanie kału), a w przypadku zarobaczenia oczywiście o leczeniu swojego pupila. W przychodni zapłacisz również kartą! (42) 244-00-02. lek. wet. Magdalena Rogalska 510 475 099. lek. wet. Agnieszka Dereczeniuk 798 671 306.
W chwili pisania tego tekstu nie została zgodnie zaakceptowana definicja nieswoistego zapalenia jelit u psów i kotów (inflammatory bowel disease – IBD). Przyjmijmy więc podejście, że jest to idiopatyczne zapalenie jelit mogące obejmować każdy z odcinków jelita zarówno psów, jak i kotów. IBD jest coraz powszechnej występującym problemem zdrowotnym. Coraz więcej zwierząt trafiających do zoodietetyków celem ułożenia planu żywieniowego to pacjenci z diagnozą: nieswoiste zapalenie jelit. Jest to zapalenie idiopatyczne. Nie znamy dokładnie mechanizmów jego powstawania, rozpoznanie polega na wykluczeniu innych chorób, a nie wynika ze zmian histopatologicznych. Zakłada się, że może być to efekt złożonych interakcji między czynnikami środowiskowymi i bakteryjnymi, zaburzonych mechanizmów odpornościowych w jelitach oraz predyspozycji genetycznych i ubocznego działania niektórych Dodatkowo warto zauważyć, że dane literaturowe potwierdzają wpływ funkcjonowania układu odpornościowego w nieswoistych zapaleniach jelit. Z badań wynika, że u chorych zwierząt występuje wzmożona aktywacja limfocytów T, monocytów i makrofagów, które są źródłem cytokin wpływających na dalszy przebieg reakcji zapalnej/immunologicznej. Niestety, nadal niewyjaśniona pozostaje kwestia, w jaki sposób układ odpornościowy ustala, czy należy zareagować na dany antygen, czy pozostać w stanie tolerancji. Istotny jest również fakt wynikający z badań, iż flora bakteryjna kolonizująca jelito grube u pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit jest zdominowana przez pałeczki Escherichia coli, które przeważają liczebnie nad innymi gatunkami bakterii tlenowych i beztlenowych. Chociaż nieznane są antygeny generujące odpowiedź immunologiczną w IBD, to można przyjąć założenie, że rozwój choroby wywoływany jest przez zaburzenie funkcji układu immunologicznego wobec składników prawidłowej flory jelitowej, które przy zwiększonej przepuszczalności błony śluzowej mogą przełamywać stan tolerancji immunologicznej. Zaburzenia składu flory jelita, związane ze spadkiem ilości bakterii probiotycznych (Lactobacillus, Bifidobacterium) i wzrostem liczby drobnoustrojów potencjalnie chorobotwórczych (Escherichia coli, Bacteroides), mogą przyczyniać się do powstania odczynu zapalnego. Prawidłowa flora bakteryjna jest różnorodną mieszaniną bakterii tlenowych, beztlenowych oraz względnie beztlenowych. Stanowią one integralną część jelita cienkiego i wpływają na jego parametry czynnościowe, takie jak wielkość kosmków, odnowa enterocytów czy czynność motoryczna jelita. Bakterie są niezbędnym elementem prawidłowego trawienia i wchłaniania: tłuszczów, węglowodanów, aminokwasów i witamin. Dobrym przykładem jest fakt, iż w badaniach dotyczących owczarków niemieckich z nieswoistym zapaleniem jelit wykryto niewłaściwy skład flory drobnoustrojów zasiedlających jelita. Należy jednak podkreślić, że czynnik inicjujący IBD u psów i kotów nadal pozostaje nieznany. Jest to schorzenie trudne nie tylko w diagnostyce – również leczenie jest problematyczne. Istotnym wsparciem terapii kociego bądź psiego pacjenta z IBD są prawidłowo dobrana dieta, probiotykoterapia i suplementacja. W poniższym artykule metody leczenia farmakologicznego będą tylko wspominane w kontekście diety, nie będą omawiane szczegółowo. Formy IBD Klasyfikacja nieswoistych zapaleń jelit polega na określeniu, jaki typ komórek zapalnych dominuje w blaszce właściwej błony śluzowej jelit. Zmiany strukturalne oraz histopatologiczne na obszarze błony śluzowej jelit cienkich oraz grubych, występują w postaci nacieków komórkowych błony śluzowej jelita w okolicy blaszki właściwej. Najczęściej występującymi rodzajami tego schorzenia są: limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich (LPE), co stanowi większość przypadków zarówno u psów, jak i u kotów, limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich i okrężnicy, limfocytarno-plazmocytarne zapalenie okrężnicy (LPC) oraz eozynofilowe zapalenie żołądka, jelit cienkich i okrężnicy (EGE). Należy pamiętać, że zajęty chorobą obszar może sięgać od jelit do dwunastnicy czy jelita grubego. Jednak u psów w 3/4 przypadków zmiany lokalizują się w przednim odcinku jelita cienkiego. Objawy kliniczne związane z chorobą zapalną jelit to między innymi: biegunki, wymioty, dyskomfort/ból w jamie brzusznej, nadmierne burczenie w brzuchu oraz wydalanie gazów, zgrubiałe pętle jelit, utrata masy ciała, wodobrzusze. Intensywne jedzenie trawy również może być jednym z objawów, możliwe są też zmiany apetytu – nadmierny lub jego brak. Ciężka, przewlekła postać IBD wiąże się z enteropatią białkogubną, a w konsekwencji z utratą masy ciała; mogą też wystąpić choroba zakrzepowo-zatorowa i objawy niewydolności innych narządów. Poszczególne formy IBD opisywane są następująco: Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit (LPE, LPC) – często występującym objawem jest przewlekła biegunka z jelita cienkiego (duża objętość, wodnistość, smołowaty kał). Może również wystąpić zmniejszenie masy ciała przy prawidłowych stolcach. Wymioty mogą pojawiać się u zwierząt, u których zajęta jest również dwunastnica. Eozynofilowe zapalenie żołądka, jelita cienkiego i okrężnicy (EGE) – jest to reakcja alergiczna na substancje pokarmowe (np. zboża, nabiał) i jako takie EGE nie stanowi IBD. Jednak u psów objawy klinicznie, które mogą być typowe dla IBD, nie zawsze udaje się opanować za pomocą modyfikacji diety (eliminacji alergenów). Jest to rzadsza forma niż zapalenie limfocytarno-plazmocytarne jelita cienkiego. U niektórych kotów występuje eozynofilowe zapalenie jelita cienkiego jako część zespołu hipereozynofilowego (HES). Przyczyna HES u kotów nie jest znana, ale mogą za niego odpowiadać mechanizmy immunologiczne oraz mające udział w patogenezie nowotworów. Stan kotów bez HES wydaje się podobny do EGE u kotów. Warto zauważyć, że wiele zwierząt jest błędnie diagnozowanych jako chore na IBD. Często za stan kota bądź psa odpowiadają inwazje pasożytnicze, nietolerancje pokarmowe bądź błędy w diecie. Dodatkowo objawy kliniczne i histopatologiczne IBD mogą bardzo przypominać zmiany towarzyszące chłoniakowi przewodu pokarmowego. W poniższym tekście, jako dietetyk, nie będę rozwijać kwestii diagnostyki IBD – pozostawię to lekarzom weterynarii. Skupię się na aspektach dietetycznych, będących wsparciem, które można zaoferować choremu zwierzęciu. Postępowanie dietetyczne Leczenie łagodnego IBD zarówno u psów, jak i u kotów można rozpocząć od wprowadzenia diety eliminacyjnej (równolegle z antybiotykoterapią oraz leczeniem wprowadzonym przez lekarza weterynarii). Najlepiej z nowym źródłem białka (ewentualnie z białkiem hydrolizowanym). Należy zebrać dokładny wywiad od opiekuna chorego zwierzęcia, dotyczący dotychczasowego żywienia pupila. Pomoże to wykluczyć ewentualne błędy żywieniowe oraz wytypować rodzaje białek, z którymi zwierzę wcześniej nie miało styczności. W przypadku gdy okaże się, że choroba, która miała być IBD, jest „tylko” nietolerancją pokarmową, a wyleczenie jest możliwe poprzez samą dietę eliminacyjną. Istotna jest kwestia akceptacji nowego pokarmu przez zwierzę – nie wolno zwierząt głodzić, aby zmusić je do jedzenia. Szczególnie że przy IBD apetyt jest zazwyczaj zmienny, co wpływa negatywnie na stan zwierzęcia. W początkowym okresie zmiany diety, w przypadku braku akceptacji nowego pokarmu, można zalecić stopniowe mieszanie karmy obecnej z karmą docelową – aż do uzyskania całkowitej akceptacji nowego typu pożywienia. Na rynku obecnie są dostępne komercyjne karmy monoproteinowe (np. z karm kocich: MAC’s Cats Sensitive, Catz Finefood Purrrr – różne rodzaje białka do wyboru, a z psich: MAC’s MONO grain free, Wolf of Wilderness oraz dla obu gatunków karmy TROVET z linii hyppoalergenic) – tylko z jednym rodzajem białka zwierzęcego i bez zbędnych dodatków, które mogą dodatkowo drażnić jelita. Jeśli opiekun zwierzęcia wyraża wolę żywienia dietą BARF, to jest to jeden z dobrych wyborów dietetycznych przy IBD. Wymaga jednak sporo wiedzy, aby taki pacjent był prowadzony w sposób efektywny, dlatego też warto uzyskać pomoc dietetyka mającego doświadczenie w tym zakresie. Przy diecie BARF najlepiej rozpocząć od białka, z którym kot bądź pies nie miał wcześniej styczności – często jest to królik, jagnięcina bądź wieprzowina. Należy dokładnie kontrolować podaż tłuszczu, gdyż ten, podany w nadmiarze, może mieć efekt w postaci biegunki. W przypadku kotów nie ma konieczności podawania żadnych węglowodanów, u psów poza jednym źródłem białka można wybrać jedno warzywo, np. ziemniaki, bataty lub dynię (zawsze gotowane). Często na początku skuteczną techniką jest „BARF gotowany”, który pozwala powoli przyzwyczajać układ pokarmowy do prawidłowego trawienia. Nowa, łatwostrawna dieta zmniejsza liczbę antygenów w jelitach, dzięki czemu stan zapalny błony śluzowej zmniejsza się. Należy pamiętać, że efektem przerwania błony śluzowej w jelitach może być wrażliwość na dane składniki pokarmowe. Dieta eliminacyjna może pomóc wykluczyć taki stan. Istotna jest również kwestia wytłumaczenia opiekunowi zwierzęcia, że nie wolno podawać absolutnie niczego poza ustaloną dietą. Częstym problemem jest podejście właściciela chorego zwierzęcia, który podaje mu przysmaki oraz pasty, nie rozumiejąc, że utrudnia to bądź uniemożliwia wyleczenie. Jeżeli zwierzę trafia pod opiekę lekarza weterynarii w stanie wyniszczenia organizmu, dożywianie pozajelitowe może być koniecznością. Gdy uda się ustabilizować stan zwierzęcia, można przystąpić do opisanego wyżej postępowania dietetycznego. Probiotyk W związku z faktem, iż przy IBD najczęściej występuje problem z prawidłową florą jelitową, warto włączyć do terapii probiotyk. Probiotyki to podawane doustnie żywe kultury bakterii, które wykazują działanie antagonistyczne w stosunku do bakterii patogennych oraz modulują reakcję immunologiczną w błonie śluzowej jelita. Pacjentom z IBD warto podawać probiotyki nawet po ustaniu objawów – przez 2–3 miesiące, potem można zrobić przerwę (około dwumiesięczną) i wrócić do ich podawania. Warto też korzystać z różnych probiotyków oraz analizować ich składy, aby nie zawierały zbędnych wypełniaczy czy dodatków. Probiotyki przeznaczone do użytku dla ludzi nie nadają się dla psów i kotów; należy korzystać z produktów dedykowanych dla tych zwierząt. Należy zwrócić uwagę, aby to były probiotyki zawierające w swoim składzie Lactobacillus acidophilus, Enterococcus faecium, Lactobacillus rhamnosus, Bifidobacterium animalis lactis. Ten ostatni szczep jest szczególnie interesujący, ponieważ bierze udział w syntezie witaminy B12, a zwierzęta z IBD często mają problemy z niedoborem tej witaminy. Dodatkowo wykazuje on aktywność stymulującą perystaltykę przewodu pokarmowego oraz zwiększa wilgotność kału, przez co zapobiega zaparciom, które mogą występować na przemian z biegunkami. Probiotykami, który wykazują się dobrą skutecznością przy IBD, są Flora Balance (Vetfood) oraz Fortiflora (Purina). Suplementacja Pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit, poza dietą i probiotykoterapią, wspiera się również suplementami. Jeśli stan ogólny zwierzęcia jest dobry i niewymagający wsparcia przy uzupełnianiu niedoborów w organizmie, to w postępowaniu dietetycznym korzystam głównie z L-glutaminy oraz z kory wiązu. Jeśli zaś zwierzę jest wyniszczone, wprowadzana jest dodatkowa suplementacja, uzależniona od wyników badań (np. poziomu hemoglobiny w przypadku niedoborów żelaza). Czy wiesz, że… Wiele zwierząt jest błędnie diagnozowanych jako chore na IBD. Często za stan kota bądź psa odpowiadają inwazje pasożytnicze, nietolerancje pokarmow... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Animal Expert" Dostęp do wszystkich archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej Zniżki na konferencje i szkolenia ...i wiele więcej! Sprawdź
Temperatura psa jest jednak wskazówką dla lekarza weterynarii. W przypadku infekcji przyczyną odchyleń temperatury od normy są wirusy, bakterie, grzyby lub pasożyty, które wywołują stan zapalny w organizmie. W pewnych sytuacjach nawet u zdrowego psa dochodzić może do wzrostu temperatury. Dzieje się tak m.in. w stresie. Kategoria: Inne, Dodano: Nieswoiste zapalenie jelit (IBD) u psów charakteryzuje się nawracającymi, przewlekłymi zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego. Enteropatiom towarzyszą zaburzenia wchłaniania w jelitach, nieprawidłowa motoryka żołądka i/lub jelit. Dodatkowo mogą występować: spadek masy ciała, brak apetytu, spaczony apetyt, mlaskanie, częstsze przełykanie, przewlekłe wymioty i biegunka z jelit cienkich i/lub grubych (w niektórych przypadkach tylko wymioty lub tylko biegunka). Typowy dla przewlekłych zapalnych chorób jelita (PZCJ) jest również brak skuteczności dotychczasowego leczenia. Charakterystyczne dla tego zespołu jest występowanie komórkowych nacieczeń, przede wszystkim w okolicy blaszki właściwej błony śluzowej jelit, przez limfocyty, komórki plazmatyczne, eozynofile, makrofagi, neutrofile lub kombinacje tych komórek. Podział uzależniony jest od rodzaju komórek nacieku zapalnego i lokalizacji zaburzeń: • limfo- i plazmocytarne zapalenie jelit (najczęściej, około 75% przypadków), • zapalenie żołądka i jelit (LEP), • eozynofilne zapalenie jelit, • zapalenie jelit cienkich i okrężnicy, • zapalenie żołądka i jelit, • enteropatia glutenowa, • ziarniniakowate zapalenie jelit (podobne do choroby Crohna), • rozszerzenie naczyń chłonnych jelit (limfangiektazja). Nieswoiste zapalenie jelit – etiologia Przyczyny występowania wymienionych zaburzeń nie są do końca znane. Na ich pojawienie się ma wpływ kilka czynników. • Uwarunkowania genetyczne: • forma limfocytarno-plazmocytarna częściej występuje u owczarków niemieckich i shar pei; • immunoproliferacyjna choroba jelit cienkich, specyficzna forma IBD, występuje u psów rasy basenji; • histiocytarne wrzodziejące zapalenie jelita grubego występuje u boksera; • enteropatia glutenozależna występuje u setera irlandzkiego; • SIBO, przerost flory bakteryjnej jelit: owczarek niemiecki, golden retriever, labrador, shar pei, rottweiler, collie; może być problemem wtórnym przy zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki i przewlekłych, nieswoistych chorobach jelit; • limfangiektazja: yorkshire terrier, golden retriever, jamnik, rottweiler; • enteropatia białkogubna: soft coated wheaten terrier; • nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na składniki pokarmu; • nieprawidłowa reakcja immunologiczna na obecną w przewodzie pokarmowym florę bakteryjną (spadek liczby bakterii probiotycznych – Lactobacilllus sp., Bifidobacterium sp., wzrost liczby drobnoustrojów potencjalnie chorobotwórczych: E. coli, Bacteroides – indukcja odczynu zapalnego); • pasożyty i ich produkty. Wymienione czynniki przy współudziale zaburzonej regulacji immunologicznej poprzez towarzyszącą tkankę limfatyczną (GALT) powodują zwiększenie przepuszczalności błony śluzowej jelit, której wtórują wymienione objawy (wymioty, biegunka itd.). Rozpoznanie nieswoistego zapalenia jelit Badaniem z wyboru jest badanie endoskopowe żołądka, jelit cienkich i jelit grubych (ocena makroskopowa poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego, pobranie wycinków do badania histopatologicznego). Badanie USG – na jego podstawie można nie stwierdzić zmian, chociaż w niektórych przypadkach może występować pogrubienie ściany jelit. Istotne dla rozpoznania, aczkolwiek charakterystyczne nie tylko dla tej jednostki chorobowej, są regularnie pofałdowane odcinki jelit. Mogą one występować np. przy zapaleniu jelit, parwowirozie, limfocytarno-plazmocytarnym zapaleniu jelit, zapaleniu trzustki czy otrzewnej. Często wykonywanym badaniem pomagającym w diagnozowaniu chorób jelit cienkich u psów (również u kotów) jest oznaczenie w surowicy stężenia kwasu foliowego i kobalaminy. Uzyskane podczas badania wartości, jeśli są prawidłowe, nie wykluczają IBD, ale jeśli wykryjemy nieprawidłowości, mogą one ułatwić rozpoznanie chorób jelit lub wskazać ich konkretną przyczynę. Do wchłaniania kwasu foliowego dochodzi w bliższych odcinkach jelit cienkich. Spadek jego poziomu może wskazywać na uszkodzenie bliższych odcinków jelit, do czego może się przyczynić nadwrażliwość pokarmowa (obecność alergenu pokarmowego w świetle jelit), IBD, chłoniak. Do wchłaniania kobalaminy dochodzi w dalszym odcinku jelita cienkiego. Proces ten jest złożony, zachodzi podczas wiązania jej ze specyficznym białkiem, tzw. czynnikiem wiążącym, który wiąże się ze specyficznymi receptorami zlokalizowanymi tylko na powierzchni nabłonka jelit. Ten czynnik jest wytwarzany u psów głównie w trzustce. Obniżenie stężenia kobalaminy w surowicy może świadczyć o uszkodzeniu dalszych odcinków jelit cienkich. Równoczesne obniżenie poziomu kobalaminy i kwasu foliowego jest bardzo istotną informacją, gdyż możemy mieć do czynienia z rozległym i poważnym zapaleniem, które obejmuje bliższe i dalsze odcinki jelit. Niski poziom w surowicy kobalaminy i/lub wysoki poziom soli kwasu foliowego może być pomocny w rozpoznawaniu przerostu flory bakteryjnej (często występuje u psów dużych ras) w dalszym odcinku jelit cienkich (biegunka antybiotykooporna). Obserwujemy wtedy przewlekłą, nawracającą biegunkę z jelit cienkich, spadek masy ciała lub słabszy przyrost masy ciała. Zmiany w badaniu histopatologicznym uzyskuje się tylko w nielicznych przypadkach. Bakterie wewnątrz światła jelita i produkty ich sekrecji wywierają szkodliwy wpływ w zależności od koncentracji, składu flory, łącznie ze zwiększeniem przepuszczalności jelitowej. Wysokie namnożenie bakterii zasiedlających bliższy odcinek jelita cienkiego, głównie beztlenowców (Clostridium, Bacteroides), zdolnych do wiązania kobalaminy, powoduje niewchłanianie się jej w dalszym odcinku jelita cienkiego. Pomocnym badaniem może być również – zwłaszcza jeśli w badaniu histopatologicznym nie występują zmiany, a wzrost bakteryjny jest nadmierny – test wchłaniania jelitowego, który wykrywa subtelne i ciężkie uszkodzenie jelit u psów. Może on pomóc w określeniu przyczyny uszkodzenia i monitorowaniu leczenia. Polega on na doustnym podawaniu roztworów cukru (laktulozy i ramnozy) i analizie w próbce moczu w określonym czasie lub badaniu krwi po upływie 2 godzin. Dochodzi do wzrostu stosunku laktulozy do ramnozy w próbkach krwi lub moczu pobranych po podaniu tych węglowodanów. Wysoka przepuszczalność wskazuje na uszkodzenia jelit. Badanie to jest często stosowane przy uszkodzeniach błony śluzowej, przeroście flory bakteryjnej. Jest bardzo przydatne w terapii długoterminowej. Wzrost przepuszczalności jelit występuje w powyżej 50-60% przypadków przerostu flory bakteryjnej, także przy braku zmian histopatologicznych. Przepuszczalność spada przy doustnej terapii antybiotykowej. Najskuteczniejsze są oksytetracyklina, metronidazol i tylozyna. Po unormowaniu przepuszczalności jelit (rekonstrukcja błony śluzowej) przerywamy antybiotykoterapię. Kolejnym badaniem, stosowanym w chorobach jelit, jest oznaczenie alfa-1 inhibitora proteinazy w kale. Badanie to jest pomocne przy określeniu stopnia utraty białka przez jelita. Diagnostyka różnicowa: przewlekłe biegunki spowodowane infekcjami pasożytniczymi, błędami żywieniowymi, alergie pokarmowe, nietolerancja, nadwrażliwość pokarmowa, infekcje bakteryjne (salmonelle, clostridia), grzybice, drożdżyce, dysbakterioza, zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki itd. Leczenie nieswoistego zapalenia jelit Postępowanie terapeutyczne uzależnione jest od nasilenia objawów. W przypadku łagodnych objawów, tzn.: • braku spadku masy ciała, • zachowanego apetytu, • sporadycznych wymiotów (łagodne, jeden epizod na 1-2 tygodnie lub rzadziej), • prawidłowej lub nieco luźnej konsystencji kału, • prawidłowej aktywności, • braku apatii, stosuje się specyficzne diety hipoalergiczne o obniżonej zawartości tłuszczu, zawierające FOS, MOS z kwasami tłuszczowymi Omega-3, Omega-6., np. Royal canin hypoallergenic, anallergenic, Hills z/d ultra alergen itd. Z doświadczenia autora wynika, że w przypadku łagodnych objawów sama dieta bywa wystarczająca lub w znaczący sposób minimalizuje objawy. Warto jednak dodać probiotyki (Lactobacillus, Enterococcus, Bifidobacterium). Hamują one reakcję zapalną na terenie jelit, czyli wzrost cytokin przeciwzapalnych, obniżenie poziomu cytokin prozapalnych, obniżenie namnażania bakterii potencjalnie chorobotwórczych (E. coli, Bacteroides). Dodatkowo można zastosować immunomodulatory (naturalne: beta 1,3/1,6-D glukan, syntetyczne, np. Lewamizol), ale w większości przypadków przy lekko nasilonych objawach nie są one potrzebne. Jeśli objawy kliniczne nasilają się, ale nie są jeszcze bardzo silnie wyrażone: • apetyt zachowany lub nieznaczny spadek, • aktywność zachowana, • wymioty 2-3 razy w tygodniu, • nieznacznie luźna konsystencja kału, • obecność krwi i/lub śluzu w kale, • częstotliwość kału zwiększona do 4 razy na dzień, • utrata masy ciała powyżej 5%, ale nie większa niż 10%, • dodatkowo, oprócz diety, probiotyków i ewentualnie immunomodulatorów, stosujemy niesterydowe leki przeciwzapalne i chemioterapeutyki. Odnośnie do niesteroidowych leków przeciwzapalnych ze względu na najmniejsze skutki uboczne w naszym gabinecie stosujemy nowszą pochodną kwasu 5-aminosalicylowego – mesalazynę – w dawce 12,5 mg/kg 2 razy dziennie przez 4-6 tyg. Zwłaszcza iż lek ten działa już na terenie żołądka i jelita cienkiego, a u psów przy tym zespole chorobowym większość zmian występuje właśnie w jelicie cienkim. Spośród chemioterapeutyków najczęściej stosowanymi i najskuteczniejszymi są: • amoksycylina (10 mg/kg 2 razy dziennie przez 3 tyg.), • amoksycylina z kwasem klawulonowym (12,5 mg/kg 2 razy dziennie przez 3 tyg.), • tylozyna (10-15 mg/kg 3 razy dziennie przez 4 tyg.), • oksytetracyklina (20 mg/kg 3 razy dziennie przez 4 tyg.), • enrofloksacyna (7 mg/kg raz dziennie przez 9 tyg.), • metronidazol (15 mg/kg 2 razy dziennie przez 3 tyg.). Przy ciężkim przebiegu IBD: • silna apatia, • apetyt znacznie zmniejszony, • wymioty częściej niż 3 razy w tyg., • wodnista biegunka, • częstotliwość kału powyżej 5 razy na dobę, • znaczny spadek masy ciała powyżej 10% stosuje się glikokortykosteroidy: prednizon, prednizolon (1-2 mg/kg, co 12 h przez 2-4 tyg., zmniejszamy o 25% co 1-2 tyg., następnie, po uzyskaniu najniższej dawki podtrzymującej, podajemy co 48 h). Łącznie z glikokortykosteroidem, np. prednizolonem, można zastosować azatioprynę w celu obniżenia dawki sterydu. Wtedy podajemy prednizolon w dawce 0,5-1 mg/kg dziennie, dawka azatiopryny początkowo wynosi 1-2 mg/kg dziennie w dawce dzielonej, po 3 tyg. dawkę obniżamy do 0,5 mg/kg co drugi dzień. Ze względu na fakt, iż podczas podawania tego leku mogą wystąpić duże skutki uboczne – objawy alergiczne, zapalenie trzustki, leukopenia itd. – przy dłuższej terapii należy wykonywać okresowe badania krwi. Można również zastosować połączenie metronidazolu z prednizolonem. Przypadki nieswoistego zapalenia jelit PRZYPADEK 1 Maczo, staffordshire bull terrier, 5 lat, samiec, niekastrowany, regularnie szczepiony i odrobaczany. W październiku 2011 r. pojawiły się pierwsze epizody nawracających wymiotów z żółcią, najczęściej rano. Dodatkowo występowała wydzielina z przewodów nosowych o charakterze śluzowym. Po krótkiej terapii wszystkie objawy ustąpiły. Pies dostawał Ranigast w iniekcji (preparat Solvertyl 4 mg/kg raz dziennie przez 4 dni), następnie Ranigast w tabletkach 75 mg co 12 h przez 2 tygodnie. Osłonowo antybiotyk, amoksycylinę (Betamox), w dawce 15 mg/kg co 48 h, podawany 3 razy. Na przełomie września i października 2012 r. nastąpił nawrót objawów. Oprócz porannych wymiotów nie pojawiły się inne objawy ze strony układu pokarmowego. Konsystencja kału i częstotliwość defekacji były prawidłowe, pies był w dobrej kondycji, nie występowały apatia, utrata masy ciała, apetyt był niezmieniony, podobnie jak chęć do wychodzenia na spacery. Wykonane badania Badanie krwi (profil rozszerzony) nie wykazało większych zmian. W morfologii nieznacznie podwyższone procentowo neutrofile – 81% (norma 60-77%). Odnośnie do badania biochemicznego występował spadek poziomu globulin – 2 g w decylitrze (norma 2,5-4,5 g), poziom fluktozoaminy pow. 351 mg w decylitrze (norma 0-320). Badanie USG wykazało niewielkie poszerzenie przełyku w części wpustowej, do 4-5 mm światła, z pogrubieniem ściany do ok. 4,5 mm, z nieznaczną komponentą zapalną. Żołądek bez zmian, o zachowanej budowie warstwowej ściany, perystaltyka żołądka prawidłowa, perystaltyka jelit prawidłowa, bez uchwytnych zmian, budowa warstwowa ściany zachowana. Inne narządy bez zmian. Badanie endoskopowe – za krtanią widoczne rozszerzenie przełyku nieznacznego stopnia z osłabioną perystaltyką. Wpust do żołądka zamknięty. Żołądek próżny, wypełniony niewielką ilością soków. Odźwiernik o zachowanej perystaltyce i lekko rozwartym ujściu do dwunastnicy, dwunastnica o przerośniętej błonie śluzowej, krucha przy pobieraniu wycinków do badania histopatologicznego. Wycinki zostały również pobrane z dna żołądka i okolic odźwiernika. Błona śluzowa w tej okolicy nie była wyraźnie zmieniona, ale rozpulchniona i krucha. Jamy nosowe w lekkim stanie zapalnym, dość kruche naczynia, przy dotyku krwawiące, brak wysięku ropnego i widocznego ciała obcego. Wyniki badań histopatologicznych (Laboklin): • żołądek – nabłonek błony śluzowej prawidłowo zbudowany, niezmieniony. W blaszce właściwej widoczność średniego stopnia, naciek złożony przede wszystkim z limfocytów, pojedyncze eozynofile, gruczoły żołądka bez zmian; • dwunastnica – w blaszce właściwej widoczny średniego stopnia naciek złożony z limfocytów i makrofagów. W kosmkach widoczne rozszerzenie naczyń chłonnych. Wymienione zmiany w badaniu histopatologicznym mogą wskazywać na nietolerancję pokarmową i/lub chorobę zapalną jelit (IBD). Poszerzenie przełyku w części wpustowej z niewielkim stanem zapalnym najprawdopodobniej związane jest z zapaleniem przełyku, którego powodem są przewlekłe wymioty i cofanie treści. Przeprowadzono sensitest, który potwierdził występowanie alergii pokarmowej (uczulenie na wołowinę, jagnięcinę, wieprzowinę i mleko). Terapia Wprowadzono dietę hipoalergiczną (Royal Canin Hypoallergenic). Charakteryzuje się ona wysoką strawnością i niską alergennością, zawiera wysoką dawkę biotyny, niacyny, kwasu pantotenowego, Omega-3 i Omega-6. Kwasy tłuszczowe, zwłaszcza Omega-3, dłużej podawane mają udowodnione działanie przeciwzapalne i są stosowane z dużym powodzeniem np. przy zapalnych schorzeniach jelit, również przy IBD. Przyczyniają się również do zmniejszenia dawki terapii sterydowej. U psa zastosowano Helicid – 1 kapsułka 20 mg co 24 h (w związku z bardzo częstym przełykaniem i nieprzyjemnym zapachem z pyska) 30-40 minut przed jedzeniem, w razie nasilenia się objawów dodatkowo zalecono Ranigast – 1 tabl. 75 mg na noc ok. godziny 20-22. Stosowany był również metoclopramid w dawce 0,3 mg/kg W efekcie objawy odbijania ustąpiły, ale pojawiły się silne zaburzenia w zachowaniu psa. W związku z tym zaprzestano podawania metoclopramidu. Objawy ponownie ustąpiły, sporadycznie zdarzało się częstsze przełykanie i mlaskanie. Nawrót Po około miesiącu nastąpił nawrót – oprócz wymienionych objawów pojawiły się wymioty 1-2 razy w tygodniu, konsystencja kału i częstotliwość oddawania bez zmian, podobnie jak samopoczucie ogólne psa. Na podstawie przeprowadzonego wywiadu ustalono, że w ciągu ostatniego miesiąca następowała kilkukrotna zmiana diety. Częsta zmiana karmy mogła zaburzać terapię, zwłaszcza iż istniały uzasadnione przesłanki, że w przypadku psa duży wpływ na występowanie IBD może mieć właśnie dieta. Zalecono ujednolicenie diety opartej na karmie Hill’s z/d low alergen. Zastosowanie monodiety oraz kontynuacja lekoterapii ograniczyły objawy choroby. Wykonano kontrolne badanie krwi. Morfologia nie wykazała odstępstw od normy. Badanie biochemiczne krwi – próby wątrobowe, nerkowe nie wykazały odchyleń od normy. Poziom białka całkowitego również pozostawał w normie, ale występował dalszy spadek poziomu globulin. Oznaczono również poziom kwasu foliowego i witaminy B12 w surowicy. Podwyższony poziom witaminy B12 (wykazany w badaniu) może świadczyć o wysokim jej poziomie w stosowanej diecie. W tym przypadku nie miał on wartości diagnostycznej. Poziom kwasu foliowego w normie. Występowanie cyklicznych, aczkolwiek wciąż sporadycznych, epizodów wymiotów i nasilania się okresowo częstego przełykania, odbijania, których częstotliwość była coraz większa, oraz stopniowo zauważalny spadek poziomu białka całkowitego we krwi (obecnie 56 g/l, poprzednio 62 g/l) i globulin przyczyniły się do podjęcia decyzji o zastosowaniu mesalazyny (preparat Asamax 12,5 mg/kg 2 razy dziennie przez 6 tygodni). Ze wszystkich stosowanych dotychczas leków mesalazyna dała najlepsze efekty. Pies był bardzo aktywny, odbijanie ustąpiło prawie zupełnie (występowało bardzo sporadycznie, prawie niezauważalne), wymioty ustąpiły, kał prawidłowy, brak zmian w częstotliwości oddawania stolca. Po zakończeniu stosowania mesalazyny nie podawano żadnych leków. Według dostępnych ogólnie źródeł po terapii mesalazyną można uzyskać zahamowanie choroby do ok. 6 miesięcy. Przez 1,5 miesiąca nie zaobserwowano widocznych, uciążliwych objawów choroby. Dalsze leczenie Dalsze obserwacje efektów podawania mesalazyny zostały zaburzone poprzez incydent związany z połknięciem przez psa ostrego ciała stałego. Spowodowało to obfite wymioty podbarwione krwią i biegunkę. Zastosowano Ranigast (75 mg 2 razy dziennie w odstępie 12 h), Synergal (1 ml/10 kg co 24 h przez 7 dni), rozkurczowo No-spę w dawce 40 mg i sucralfat w dawce 0,5 g/psa 3 razy dziennie przez 4 tygodnie (osłona błony śluzowej żołądka, neutralizacja kwasu solnego i pepsyny). Niepokojące objawy ustąpiły po 2-tygodniowej terapii i pojawiły się ponownie po około 2 miesiącach (wymioty 1-3 razy w tygodniu, częste przełykanie, odbijanie codziennie). Zastosowano sprawdzoną dotychczas terapię: dieta hipoalergiczną, sucralfat w dawce jak poprzednio, Helicid 1 kap. 20 mg co 24 h rano, Ranigast 75 mg przed snem, stosowany był również antybiotyk – enrofloksacyna w preparacie Enrobioflox 5% (50 mg/ml) w dawce 1 ml/10 kg przez 2 tygodnie. Wzięto pod uwagę ponowne zastosowanie metronidazolu, który ma udowodnione działanie immunomodulacyjne, ale w związku z brakiem zadowalających efektów z poprzednich terapii i częstym po nim przełykaniu zrezygnowano z jego podania. Terapia ta tym razem nie przyniosła spodziewanych efektów. W związku z tym zastosowano glikokortykosteroidy (prednizon w preparacie Encorton), które w większości przypadków dobrze sprawdzają się przy średnim i mocnym nasileniu objawów zespołu chorobowego. Ustalono dawkę 0,5 mg/kg 2 razy dziennie. Ze względu na wrażliwość pacjenta na niektóre leki początkowo podawano obniżoną dawkę w celu sprawdzenia reakcji. Stosowano Encorton w tej dawce przez 4 tygodnie, następnie stopniowo zmniejszano częstotliwość podawania leku (0,5 mg/kg 2 razy dziennie co 48 h itd.) przez 2 tygodnie. W okresie podawania sterydu pies czuł się z reguły bardzo dobrze, nie pojawiały się wymioty, odbijanie sporadycznie, częstotliwość oddawania stolca i konsystencja były niezmienione, ustąpiły również wszystkie objawy alergiczne, tj. wypływ z nosa, z worków spojówkowych, problemy zapaleń przewodu słuchowego. Wystąpiły jednak dwa jednodniowe epizody rzadkiego stolca i apatii, które ustąpiły po jednorazowym podaniu No-spy w iniekcji (40 mg i ranigastu (preparat Solvertyl w iniekcji 4 mg/kg Po 2 tygodniach od rozpoczęcia terapii sterydowej wykonano kontrolne badanie krwi. W morfologii nie wykazano odstępstw od normy. W badaniu biochemicznym wykazano obniżony poziom białka całkowitego w surowicy (53 g/dl) i dalszy spadek globulin. W reakcji na obniżony poziom białka zastosowano preparat Vetfood Recovery Balance. Po kolejnych 3 tygodniach wykonano drugie kontrolne badanie krwi. Badanie to wykazało poziom białka całkowitego – 58 g/dl, albuminy w normie, globuliny dalszy spadek, zwiększony poziom ALAT – 81 U/L (norma 3-60). W dotychczas przeprowadzonych badaniach wskaźnik ALAT zawsze był w granicach normy. Odnotowano również spadek poziomu wapnia – 7,5 mg/dl (8,4-11,5). Poziomy tych wskaźników najprawdopodobniej były skutkiem prowadzonej terapii sterydowej. W związku z tym zdecydowano o stopniowym wycofywaniu się z podawania Encortonu i wprowadzaniu mesalazyny (preparat i dawka jak poprzednio). Pies obecnie jest w trakcie leczenia i wykonywania kontrolnych badań (profil diagnostyczny krwi, witamina B12, kwas foliowy i inne). PRZYPADEK 2 Naira, suka rasy american staffordshire terrier, 9 lat. Szczepiona regularnie, odrobaczana nieregularnie, niesterylizowana. W październiku 2013 r. pierwsza wizyta w Gabinecie Felican-Vet. Objawy: • silna biegunka; • intensywne wymioty śliną i żółcią trwające od ok. tygodnia; • kał o konsystencji „krowiego placka”, mazisty, smołowaty; • pod koniec aktu defekacji spore ilości żywej krwi; • oznaki silnego osłabienia; • odwodnienie (ok. 2-3%); • spojówki i śluzówki bladoróżowe; • silna bolesność żołądka i okolicy jelit. Badanie per rectum wykazało dość spore ilości świeżej krwi i śluzu. Na podstawie wywiadu uzyskano informację, że ok. 2-3 lata temu (lub nawet wcześniej) występowały poranne wymioty śliną i żółcią o nieznanej częstotliwości. Ustalono też, że ok. 2 miesiące temu pies przechodził terapię związaną z silnym zapaleniem stawów kolanowych i zwyrodnieniem odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Przez 1,5 miesiąca przyjmował NLPZ. Po 2 tygodniach od zakończenia terapii pojawiło się rozwolnienie (kał z domieszką krwi i śluzu) na przemian z wymiotami. Po krótkiej terapii objawy ustąpiły. W związku z bardzo silnie wyrażonymi objawami ze strony przewodu pokarmowego zastosowano następujące leczenie: • nawodniono psa – podano płyny w ilości 50 ml/kg (PWE), • zastosowano osłonę antybiotykową – cefaleksynę (Ceporex w dawce 1,7 ml • rozkurczowo No-Spa: 40 mg jednorazowo • Vitacon: 10 mg/ml, 1 ampułka raz dziennie, • Ranigast w preparacie Solvertyl w dawce 4 mg/kg 2 razy dziennie, • Milgamma N: 2 ml Wykonane badanie Wykonano badanie krwi, które nie wykazało odstępstw od normy. Wykonano również echo serca. Nie wykazano odstępstw od normy. Ze względu na fakt iż ok. 2 miesięcy temu na zdjęciu RTG wykazano obecność cieni w żołądku, które sugerowały obecność ciała obcego, zalecono USG jamy brzusznej. W badaniu USG żołądek miernie poszerzony o zachowanej budowie warstwowej, bez zmian rozrostowych. W świetle żołądka hipoechogeniczne struktury ok. 25 mm, sugerujące obecność ciała obcego. Brak cech ostrej niedrożności, perystaltyka miernie wzmożona. Jelita o budowie prawidłowej, warstwowej, bez zmian zapalnych, naciekowych, miernie zgazowane, o prawidłowej perystaltyce. W związku z powyższym w trybie natychmiastowym przeprowadzono zabieg usunięcia ciał obcych z żołądka. Okazało się, że były to gumowe zabawki dla dzieci. Według informacji uzyskanej od właścicielki psa zginęły one ok. 2 lata temu. Terapia Przez kilka następnych dni kontynuowano terapię: • Solvertyl: 4 mg/kg 2 razy dziennie • No-spę rozkurczowo 40 mg • Vitacon: 10 mg/ml 1 amp. • 3 razy w tygodniu Milgamma: N 2 ml • 2 razy w odstępie 48 h po zabiegu Melovem: 5 mg/ml 1,2 ml Wymioty ustąpiły całkowicie, natomiast nadal występowała dosyć obfita biegunka. Kał bardzo wodnisty, jedynie na końcu stolec w kolorze ciemnobrązowym, o konsystencji półuformowanej. Obecne silne napinanie podczas aktu defekacji, na koniec aktu spora ilość żywej krwi i śluzu. Ogólne samopoczucie psa było bardzo dobre. Duża chęć do jedzenia, wychodzenia na spacery, zainteresowanie otoczeniem. Temperatura ciała 38,5ºC. W związku z występowanie problemów jelitowych zdecydowano o wykonaniu kolonoskopii. Badanie wykazało obecność licznych przekrwień i wybroczyn na terenie błony śluzowej jelita grubego. Pobrano wycinki do badania histopatologicznego. Wykazało ono łagodne i umiarkowane zapalenie jelita grubego z przewagą limfocytów i komórek plazmatycznych. Zastosowano Metronidazol w dawce 15 mg/kg 2 razy dziennie przez 3 tygodnie, Synergal: 1,5 ml przez 3 tygodnie. Po kilku dniach terapii nastąpiła poprawa, kał był pozbawiony śluzu i krwi, uformowany, o lekko luźnej konsystencji. Po upływie ok. tygodnia stolec był już prawidłowej konsystencji. Zastosowano dietę Hill’s z/d low allergen, ze względu na lekkie odbijanie lub/i mlaskanie po posiłku i w nocy zalecono podawanie Ranigastu: 1/2 tab. 150 mg rano i 1 tab. 150 mg 2 h przed snem. Po zastosowaniu terapii pies poczuł się bardzo dobrze, był aktywny, chętny do jedzenia i spacerów, objawy odbijania i mlaskania ustąpiły prawie całkowicie. Jedynie sporadycznie występowało mlaskanie, raczej późnym wieczorem, które ustępowało po podaniu Ranigastu (1 tab. 150 mg). Ze względu na fakt, iż pies nie był dawno odrobaczony (badanie kału: lamblie i pasożyty ujemne) podano preparat Adwocat Spot-On., do powtórzenia po 3 tygodniach. PODSUMOWANIE IBD jest zespołem chorobowym coraz częściej diagnozowanym u psów zarówno z powodu stosowania endoskopii i/lub kolonoskopii, jak i większej wiedzy lekarzy weterynarii na temat tego zespołu. Etiologia nieswoistych chorób jelit nadal nie jest do końca poznana, w związku z tym niejednokrotnie leczenie jest bardzo trudne i nie zawsze przynosi zadowalające efekty terapeutyczne. Pocieszeniem jest fakt, iż w wielu przypadkach sama zmiana diety na hipoalergiczną przynosi zadowalające efekty. Podobnie jak coraz większa liczba dostępnych na rynku leków. Piśmiennictwo dostępne u autora Autor: lek. wet. Marzena Zmarlak Streszczenie: Nieswoiste zapalenie jelit u psów to zespół chorobowy, który charakteryzuje się nawracającymi, przewlekłymi zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego. Przyczyny występowania zaburzeń nie są do końca znane. Na jego pojawienie się ma wpływ kilka czynników: uwarunkowania genetyczne, flora bakteryjna jelit, pasożyty i ich produkty, czynniki pokarmowe. Ze względu na fakt, iż choroba ma charakter idiopatyczny, diagnozę stawiamy na podstawie wykluczenia swoistych enteropatii. Podstawą rozpoznania jest jednak badanie endoskopowe żołądka, jelit cienkich i jelit grubych. Leczenie IBD jest skomplikowane, polega na wyeliminowaniu z diety potencjalnych antygenów bakteryjnych i pokarmowych, łącznie z zastosowaniem leków, które mają na celu stłumienie procesu zapalnego na terenie przewodu pokarmowego. Zdjęcie: Shutterstock Przejdź do następnej stronyBiegunka z domieszką krwi może oznaczać stan zapalny jelit, który wymaga pilnego leczenia. Jeśli rozwolnienie utrzymuje się dłużej niż dwa dni, a zwierzę zachowuje się nietypowo, jest to wskazanie, by udać się z nim do lekarza.
Może się tak zdarzyć na przykład wtedy, gdy przyjmowane antybiotyki zaburzają równowagę mikrobiologiczną w przewodzie pokarmowym. W pewnych okolicznościach bakterie Clostridium difficile namnażają się nadmiernie i powodują grypę żołądkową. Nie jest to jednak klasyczna grypa żołądkowa, ale ostry stan zapalny jelit.
- Зըх ድኃሢап ղ
- Ιхрαвсեв ቂζатեτሗዊ иχ
- Աጅը ρեкθ остудխ
stan zapalny jelit u psa
